niedziela, 15 lipca 2012

Hindusi czy Hinduiści, Indusi czy Indianie ?


Mieszkańcy Polski to Polacy, Niemiec – Niemcy, Brazylii – Brazylijczycy, Ameryki – Amerykanie, wszystko takie proste i oczywiste. Tylko z nazwaniem mieszkańców Indii mamy problem. A wszystko przez Krzysztofa Kolumba, który szukając Indii trafił do Ameryki, odkrywając ją przy okazji, a że był przekonany iż to Indie nazwał tubylczych mieszkańców Indianami. I tak już zostało... Indianie mieszkają w Ameryce.
Jak więc nazwać mieszkańców Indii? W języku angielskim jakoś nie ma problemu ” Indians” wg. słownika to zarówno mieszkańcy Indii jak i rdzenni mieszkańcy Ameryki.
Tylko w języku polskim komplikujemy sobie sprawę i uważamy, że określenie Indianie na mieszkańców Indii to błąd językowy i nikt tak nie mówi. Wymyślamy wobec tego jakieś inne zastępcze nazwy.
 Słowo „Indusi” jest  bardzo dobre i jak najbardziej poprawne, ale jakoś nie przyjęło się w języku polskim. 




W różnych źródłach można wyczytać:
-“Indus, Induska — obywatel Indii (zamiast starej nazwy Hindus, Hinduska). Indusem jest każdy mieszkaniec Indii, niezależnie od wyznawanej religii; muzułmanie, dżinistów, jogini, sannjasini, sadhu, buddyści, śiwaici, chrześcijanie, tantryści, wisznuici, sikhowie, wyznawcy Kriszny — to Indusi. Ta nazwa została oficjalnie przyjęta w języku polskim i należy jej konsekwentnie używać."
źródło: http://www.indiaguide.pl/india/india.html
Według encyklopedii PWN: [http://encyklopedia.pwn.pl/]
"Indusi, ogólna nazwa mieszkańców Indii oraz emigrantów pochodzenia ind. na niemal wszystkich kontynentach, zróżnicowanych antropologicznie, kulturowo, językowo.

Natomiast ciocia Wikipedia informuje:
"Indusi (Indyjczycy) - ogólna nazwa mieszkańców subkontynentu indyjskiego (przed 1947), a po uzyskaniu przez Indie niepodległości - obywatele Indii oraz emigranci pochodzenia indyjskiego(...)
Ponieważ w języku polskim zamiennie stosuje wobec obywateli Indii określenia "Indusi" i "Hindusi", często dochodzi do nieporozumień, gdyż około 200 mln Indusów/Hindusów nie jest hindusami (hinduistami). Pojęcie "hindus" (z małej litery, wyznawca hinduizmu) mylnie utożsamia się z "Hindusem" (obywatelem Indii). Nie ma takiego problemu np. w języku angielskim, gdzie Hindus (obywatel Indii) to "Indian", a hindus/hinduista (wyznawca hinduizmu) to "Hindu".
http://pl.wikipedia.org/wiki/Indusi
I tu należy się wyjaśnienie jak to jest z często stosowanym słowem Hindusi i czym różni się ono od hindusi (pisanych małą literą)
"hindus, hinduska — rzeczownik oznaczający wyznawcę jednej z wielu religii hindu, nie tylko na kontynencie indyjskim, ale także na Madagaskarze, Jawie, Bali, w Indonezji, Republice Południowej Afryki i gdzie indziej, i wtedy piszemy z małej litery (jak chrześcijanin, protestant, muzułmanin).
Hindus, Hinduska — rzeczownik własny określający mieszkańca dawnych Indii, często poprawnie używany w literaturze o tematyce historycznej — Hindusi to mieszkańcy Hindustanu do roku około 1857. 


Czyli wszystko niby jasne…
O Shar Ruk Khanie, który jest muzułmaninem można wobec  tego  powiedzieć, że jest Indusem lub Hindusem, ale nie możemy powiedzieć , że jest hindusem (czyli wyznawcą religii hindu, hinduistą).
Niestety trochę to brzmi dziwnie.

Z tego wynika, że jakieś 20% społeczeństwa Indii, którzy nie są wyznawcami hinduizmu to Hindusi ale nie hindusi. Spróbujcie teraz to przeczytać komuś kto nie patrzy w tekst, pomyśli że chyba nie wiecie co mówicie. W języku mówionym to brzmi …  zabawnie.
A co z przymiotnikami, które z racji poprawności ortograficznej piszemy małą literą. Co oznacza wobec tego określenie hinduskie jedzenie? Czy to jedzenie wyznawców hinduizmu czy może mieszkańców Indii? Czy muzułmanin mieszkający w Indiach je hinduskie jedzenie? To wcale nie jest błahe pytanie biorąc pod uwagę, ze hindusi jedzą np. wieprzowinę a muzułmanie nie.

Chyba lepiej byłoby używać określenia induskie,albo przynajmniej indyjskie jest religijnie neutralne,  ale w Polsce nikt tak nie mówi. Mamy natomiast hinduskie restauracje, ubrania, szale, tańce itd. Chodzi nam o to, że to wszystko pochodzi z Indii, ale według nazwy można by pomyśleć, że związane jest z religią hindu.
Ależ zamieszałam...
Trochę specjalnie, żeby pokazać  jak to jest z tym nazewnictwem...
A  wszystko przez Kolumba...
Podsumowując chyba zacznę propagować słowo Indusi albo Indyjczycy? Indiańce? (coś religijnie neutralnego).
W każdym razie nie Hindusi, pół biedy jak o nich pisze, przynajmniej nie popełniam błędu, ale jak będę opowiadać jak mam wymawiać  Hindus, a jak hindus żeby wiadomo było o co chodzi??







12 komentarzy:

  1. Taa. Ja z początku też tego nie ogarniałam zbytnio. Teraz to już lepiej, ale drażni mnie jak ktoś w moim towarzystwie zaczyna takie bzdury gadać, a ja próbuję mu tłumaczyć. Ale to tylko z winy nie wiedzy.
    Tak samo jest z ich kinematografią. Kino hinduskie czy indyjskie? Jednakże jeśli spojrzeć bardziej szczegółowo, to przecież Bollywood to nie jedna wytwórnia filmowa. Bo są i filmy w telugu, i w tamil i malayalam, w bengali i tak dalej. Tak więc jeśli chcielibyśmy określić te wszystkie produkcje jednym słowem, to musielibyśmy użyć przymiotnika "indyjskie" filmy, bądź "kino indyjskie". Chyba, że się mylę. :)
    Jednakże z początku jest z tym trudno. Bo myślałam, że Hindus to mieszkaniec Indii, a dopiero hinduista to wyznawca hinduizmu. :) Ale teraz wiem, że się myliłam. :D

    Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. ojejj...jak pani wie o filmy w telgu malayalam td...bardzo ladne podwrazeniem jestem....w polsce wszyscy filmy z indii sa jak Bollywoodski...ale to nie prawda...

      Usuń
  2. Zgadzam się z tobą Preetishya, że w sprawie kinematografii bardziej prawidłowo byłoby kino indyjskie niż hinduskie, ale zawsze tak jest, że pewne zasady idą swoją droga a tzw język użytkowy swoją. Jeżeli coś się przyjmie to trudno to zmienić i częściej to zasady zmieniają się pod wpływem "języka użytkowego".

    OdpowiedzUsuń
  3. Moj maz "Indus" twierdzi, ze po polsku mowimy na mieszkancow Indii "Hindusi" prawidlowo, gdyz slowo to wywodzi sie z czasu kiedy Indie byly zwane Hindustanem, zarowno przez samych mieszkancow Indii jak i za granica. Jezyk polski nie jest tak mlodym jezykiem jak jezyk angielski (Am), gdzie oni uchwycili roznorodnosci religijna Indii i nazywaja ich po prostu "Indians". Zgadzam sie, ze Indus nie jest przyjete w naszym jezyku, ale za to unieknelibysmy blednego generalizowania, ze wszyscy mieszkancy Indii praktykuja hinduism.

    OdpowiedzUsuń
  4. To logiczne wytłumaczenie, jeżeli przyjmiemy, że słowo Hindus nie pochodzi od hinduizmu tylko od Hindustanu, wtedy nazywanie wszystkich mieszkańców Indii Hindusami jest uzasadnione, twój mąż dobrze to wytłumaczył;-)

    OdpowiedzUsuń
  5. DO rajscy w podróży, nie nie wytłumaczył tego dobrze bo Hindustan już nie istnieje a Indie I owszem więc poprawna forma określająca mieszkańca Indii to indianin

    OdpowiedzUsuń
  6. Genialny artykuł, super wyjaśnienie.... Brawo dla autorki!

    OdpowiedzUsuń
  7. Świetny post :)
    I wszystko staje się jasne, ale kiedy tłumaczy się to komuś po raz pierwszy, to mina tej osoby jest bezcenna:D
    Pozdrawiam^^

    OdpowiedzUsuń
  8. Rozumiem chęć komplikowania i tym samym możliwość powstania kolejnych doktoratów, habilitacji etc., ale bez przesady, restauracje to akurat są indyjskie.

    OdpowiedzUsuń